Şap (Dabak) hastalığı nedir?

Şap (Dabak) hastalığı nedir?

Sığır, manda, koyun, keçi, domuz, deve ve yabani çift tırnaklı hayvanlarda görülen viral bir hastalıktır. Ölüm oranı yüzde 2-5 arası değişir ve genellikle genç hayvanlarda görülür. Bazı salgınlarda bu oran yüzde 50'ye kadar çıkabilir.

Ölüm oranının düşüklüğüne rağmen aşılanmamış sürülerde bulaşma oranı yüzde 100'e yaklaşır. Aşılanmış sürülerde bile duruma göre hastalığa yakalanma oranı yüzde 40'lara kadar çıkabilmektedir. Süt, et ve iş verimini düşürerek büyük ekonomik kayıplara sebep olur. Hastalık, çok hızlı ve akla gelebilecek her vasıta ile yayılır.

Şap virusunun değişik özellikler gösteren 7 tipi mevcuttur. Bunlardan üçü ülkemizde görülmektedir. Bunlar; A, O ve Asya-1 tipleridir. Bu tiplerden birine karşı aşılı hayvan diğer tiplerle karşılaştığı zaman hastalığa yakalanabilir.

HASTALIK

1 / 3

Halk arasında ŞAP veya DABAK olarak bilinir. Virus adı verilen çok küçük bir mikrop tarafından meydana getirilir. Şap virusu karanlığı ve kuru yerleri sever. Çok bulaşıcı ve hızla yayılan bir hastalıktır. Özellikle et ve süt verimi ile işgücü kaybına neden olur. Sığır, manda, koyun, keçi, domuz ve diğer bütün geviş getiren hayvanlara bulaşır. At ve eşeklerde görülmez.

ŞAP HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?

2 / 3

Hasta hayvanlar tarafından etrafa saçılan virusun (solunum havası ve diğer salgılarla) havaya karışması ve diğer hayvanların bu havayı teneffüs etmesi ile. (Bu şekilde virus rüzgarında yardımı ile 100 km. kadar uzağa giderek oradaki hayvanları hastalandırabilmektedir) Hasta hayvanların salya, burun akıntısı, idrar ve dışkısı ile saçılan virusun ahırda kullanılan alet ve ekipmana, ahırda çalışan görevliler veya ahıra giren çıkan kişilerin elbise ve ekipmana, ahırda çalışan görevliler veya ahıra giren çıkan kişilerin elbise ve çizmelerine bulaşması ile veya hasta hayvanların taşındığı nakil araçları ile. Kuşlar, fareler gibi hastalığa duyarlı olmayan ancak virusu taşıyabilen hayvanlarla. Virus hasta hayvanların solunum havası, salyası, burun akıntısı, gözyaşı, süt, semen, idrar ve dışkısı ile etrafa saçılmaktadır. 

ŞAP HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

3 / 3

Şap virusu hayvanın vücuduna girdikten sonra hayvan hemen hastalık belirtileri göstermez. Virus hayvanın vücudunda bir müddet çoğalır. Bu süreye İnkubasyon Süresi denir ve bu süre 2-14 gün arasında değişmektedir. Hastalık yüksek ateş ile başlar. Belirtiler sığır ve koyunlarda farklılık göstermektedir. Donuk ve cansız bakışlar. Dilde, dudakların içyüzünde, yanaklarda ve diş etleri önce kızarır daha sonra içleri sıvı dolu şişkinlikler oluşur. 24-28 saat sonra bu sıvı dolu şişkinlikler patlayarak yerlerinde yaralar oluşur. Bu nedenle hayvanlar yem yiyemez ve su içemez. Hayvanın ağzından iplik gibi salya akar ve hayvan ağzını şapırdatır. Titreme. Tırnak arasında önce içleri sıvı dolu şişkinlikler görülür, ayak hassas ve sıcaktır. Daha sonra bu şişlikler patlayarak yaralar meydana gelir. Hayvan bu yüzden topallar. Şiddetli vakalarda tırnak düşebilir. Süt veriminde azalma görülür. Gebe hayvanlar yavru atabilir. Buzağılarda virus kalbe yerleştiğinden ölüm oranı yüksektir. 

06.06.2017